Wspomnienie o śp. Mieczysławie Wieliczko (część 3)

Po studiach śp. Mieczysław Wieliczko wrócił do Jasła, gdzie 18 lat pracował jako nauczyciel historii. W tym czasie przygotowywał rozprawę doktorską. W 1974 roku uzyskał stopień doktora nauk humanistycznych i został zatrudniony na UMCS. Stopień doktora habilitowanego uzyskał w roku 2002, a niebawem tytuł profesora nadzwyczajnego. Był pracownikiem naukowym Instytutu Historii Wydziału Humanistycznego UMCS. Z uczelnią tą był związany zawodowo do 2004 roku. W latach 1982–1984 był dyrektorem Biblioteki Głównej UMCS.

Profesor Wieliczko współpracował też z KUL-em, głównie z Instytutem Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym, którym przez lata kierowałem. W 1991 roku przygotowaliśmy razem książkę Rocznica 3 Maja na Obczyźnie. Odtąd prawie co roku zamieszczał nawet po kilka tekstów w redagowanych przeze mnie „Studiach Polonijnych” lub w pracach zbiorowych. Po pewnym czasie wszedł do Komitetu Redakcyjnego naszego rocznika. W 1994 roku „za całokształt pracy naukowej na rzecz Polonii i Polaków w świecie” otrzymał Nagrodę Jubileuszową im. Ireny i Franciszka Skowyrów, przyznaną Mu z racji 75-lecia istnienia KUL oraz 20-lecia Instytutu Badań nad Polonią i Duszpasterstwem Polonijnym naszego uniwersytetu. Cieszył się ogromnie wyróżnieniem otrzymanym od katolickiej uczelni. W odpowiedzi na laudację, którą wygłosiłem, wspominał swoich Rodziców, Ojca, Karola, a zwłaszcza Matkę, Julię. Wspominał – i zapłakał. A razem z nim płakało wielu słuchaczy. Skłoniłem Go wtedy, by wyraził zgodę na opublikowanie tego wystąpienia. Znalazło się ono w jednej z moich prac. Teraz dzięki temu, poprzez cytaty z tej książki, Profesor przemawia swoimi słowami wplecionymi w niniejszy tekst. Dla nas wynika z tego pewna refleksja: warto dokumentować wszystko zawczasu, niczego nie odkładać. Nie można zabrać się do tego za późno. Ludzie tak szybko, tak niespodziewanie odchodzą…

Twórczość naukowa Profesora Wieliczki obejmuje monografie, studia, sprawozdania i komunikaty naukowe, noty bibliograficzne, recenzje, biogramy typu słownikowego, wreszcie publicystykę historyczną. Świadczy o jego szerokich zainteresowaniach badawczych. Obejmują one przede wszystkim przeszłość Polaków i polskiej mniejszości narodowej w krajach sąsiednich, dzieje Polonii oraz okupacji niemieckiej w Polsce. Jest to problematyka trudna, bardzo złożona i obszerna. Wymaga zachowania obiektywizmu, mimo że angażuje emocjonalnie badacza. Szczególne miejsce w badaniach Profesora zajmowała historia regionu, z którego pochodził, przeszłość i teraźniejszość jego małej ojczyzny. Dokumentowanie jej dziejów uważał swój za obowiązek. Wykonywał go bardzo sumiennie, najlepiej jak umiał. Ale robił to też z potrzeby serca. Na trwałe przejdą do historiografii prace Profesora dotyczące Jasielskiego i Rzeszowskiego. Ta część Polski była mu szczególnie bliska. W 2005 roku otrzymał tytuł „Zasłużonego dla Miasta Jasła”. Był dumny ze swej niedawno, bo w 2004 roku, wydanej książki Jasło 1944-1945. Dokumenty zagłady i powrotu do życia. Wymagała benedyktyńskiej pracy. Okazała się ostatnim dowodem zainteresowania rodzinnym miastem. Pożegnaniem z nim.

Wszystkie publikacje Mieczysława Wieliczki są wzorem sumienności, drobiazgowej dokumentacji źródłowej i wielkiej erudycji. Warsztat historyczny, jakim władał, dla młodszego pokolenia naukowców jest doskonałym przykładem fachowości i rzetelności…

Ksiądz prof. Edward Walewander
Wspomnienie o śp. prof. dr. hab. Mieczysławie Wieliczce (1935-2009) – część 3