Informacje

228 lat temu uchwalono Konstytucję 3 Maja

Z tej okazji w całym kraju organizowane są uroczystości rocznicowe. W Jaśle obchody rozpoczęły się przed południem od mszy świętej odprawionej na centralnym placu miasta w intencji Ojczyzny. Następnie, po przejściu do Parku Miejskiego, okolicznościowe wystąpienie wygłosił gospodarz naszego grodu. Ryszard Pabian wyraził w nim uznanie dla twórców Konstytucji 3 Maja, którzy „wykazali się w owym czasie niezwykłą dojrzałością polityczną i odpowiedzialnością za Ojczyznę”. W czasie swojego przemówienia nawiązał do nierozerwalnego związku pomiędzy narodem, a kościołem. Burmistrz wspomniał także o piętnastej rocznicy przystąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Dzisiaj w całym kraju obchodzimy Święto Narodowe 3 Maja, które ma upamiętniać ideę i twórców pierwszej w Europie i drugiej na świecie ustawy regulującej organizację władz państwowych, prawa i obowiązki obywateli. Z tej okazji władze Jasła przygotowały uroczystości o charakterze religijnym i patriotycznym. Przed południem na centralnym placu miasta odbyła się msza święta koncelebrowana w intencji Ojczyzny. Przewodniczył jej ks. dr Piotr Potyrała, wicedyrektor Caritas Diecezji Rzeszowskiej, któremu asystowali księża proboszczowie miejscowych parafii rzymskokatolickich.

Następnie uczestnicy lokalnego wydarzenia przeszli głównymi ulicami miasta pod blok przy ulicy Kołłątaja 2, na frontonie którego jest umieszczona tablica upamiętniająca 200. rocznicę uchwalenia Konstytucji 3 Maja. Tam delegacja na czele z burmistrzem Ryszardem Pabianem oddała hołd twórcom tego wiodącego aktu prawnego.

W defiladzie uczestniczyły liczne delegacje i poczty sztandarowe reprezentujące służby mundurowe, placówki edukacyjne, zakłady pracy, instytucje oraz lokalne organizacje i stowarzyszenia.

Kolejnym miejscem wspólnego tego dnia spotkania wszystkich zaproszonych gości był Park Miejski. Tu, po odegraniu przez Miejsko-Kolejową Orkiestrę Dętą hymnu państwowego, swoje przemówienie wygłosił włodarz Jasła.

Ryszard Pabian rozpoczął je słowami: – Stało się tradycją, że w ten majowy dzień gromadzimy się, aby wspólnie czcić dwa święta: to patriotyczne związane z rocznicą Konstytucji 3 Maja i kościelne Najświętszej Marii Panny Królowej Polski. W polskiej tradycji 3 Maja jest dniem radosnego, patriotycznego świętowania dlatego też z radością witam wszystkich zgromadzonych, którzy przychodząc tutaj do parku dajecie wyraz uznania dla twórców Konstytucji, którzy wykazali się w owym czasie niezwykłą dojrzałością polityczną i odpowiedzialnością za Ojczyznę oraz uznania dla wartości zawartych w Konstytucji 3 Maja.

Podczas swojego wystąpienia wspomniał on o wartościach, które znalazły się w pierwszej pisanej Konstytucji w Europie, jak: wolność wyznania, równość wobec prawa, tolerancja, podział władzy, rządy oparte na woli narodu.

Należy podkreślić, że walka o Konstytucję nie miała charakteru zbrojnego. Wielka zmiana społeczna, która we Francji przyjęła formę rewolucji i krwawego terroru, w Rzeczpospolitej nastąpiła w sejmowych kuluarach poprzez ustanowienie prawnych mechanizmów. Warto przypomnieć słowa jakie w Konstytucji 3 maja wypowiedział jeden z najwybitniejszych myślicieli konserwatywnych, wielki krytyk rewolucji francuskiej, znakomity mówca i publicysta Edmund Burke. Pozwolę sobie zacytować: „Mieszkańcy miast dotąd pozbawieni przywilejów, dziś podniesieni do tej powagi, jaka temu pośredniemu stanowi należy. Najdawniejsza, najliczniejsza, najbitniejsza korporacja panów i szlachty, jaką kiedy w świecie widziano, postawiona tylko w pierwszym rzędzie wolnych i szlachetnych obywateli. Ani jeden człowiek, który by poniósł szkodę lub cierpiał upodlenie, wszyscy, od króla aż do wyrobnika, w lepszym, niżeli byli stanie. Każda rzecz w swoim miejscu i rzędzie pozostała, lecz każda naprawiona i uleczona. Dodajmy do tego osobliwego cudu, do tej niebywałej zgody mądrości i szczęścia, że ani jedna kropla krwi nie przelana, żadnej zdrady i krzywdy, ani sroższych od miecza potwarzań, żadnych gwałtów zadanych religii i obyczajom, nikt złupiony, więziony ni wygnany. Wszystko dokonane z rozsądkiem, miarą, jednostajnością i tajemnicą nigdy nie widzianą, a chlubny ten spisek, działający jedynie na korzyść najpierwszych, najdroższych praw ludzkości.

Kontynuując swoją wypowiedź samorządowiec podkreślił, że polska Konstytucja powstała w bardzo trudnych i nietypowych warunkach.

Ówczesna Rzeczpospolita nie była wolnym krajem. Była pod protektoratem Rosji, a jej położenie pomiędzy trzema światowymi potęgami spowodowało, że nie była w stanie się obronić. Z tego powodu ustawa zasadnicza przetrwała tak krótko. Konstytucja 3 maja obowiązywała zaledwie czternaście miesięcy. 23 listopada 1793 roku sejm grodzieński uznał sejm czteroletni za niebyły i uchylił wszystkie uchwalone na nim akty prawne. Rzeczpospolita zniknęła z mapy świata na 123 lata. Można jednak z całą odpowiedzialnością stwierdzić, że pamięć o Konstytucji 3 maja pozwoliła przetrwać trudne momenty naszych dziejów: czasy zaborów, okupacji niemieckiej, a w końcu okres PRL-u i zachować w narodzie ducha patriotyzmu. – dodał.

Burmistrz Ryszard Pabian wspomniał też o nierozerwalnych związkach między państwem, a kościołem. Mówił również o przypadającej w tym roku piętnastej rocznicy wstąpienia Polski do Unii Europejskiej.

Razem z mieszkańcami w radosnym świętowaniu wzięli udział lokalni oficjele, w tym senator Rzeczypospolitej Polskiej Alicja Zając, poseł na Sejm Rzeczypospolitej Polskiej dr Bogdan Rzońca, Członek Zarządu Województwa Podkarpackiego Maria Kurowska, wicestarosta jasielski Stanisław Pankiewicz, sekretarz miasta Paweł Rzońca, przewodniczący Rady Miejskiej Henryk Rak oraz Rady Powiatu Robert Snoch.

Burmistrz podziękował wszystkim zgromadzonym, że pomimo niesprzyjających w dniu dzisiejszym warunków atmosferycznych, postanowili wziąć tak liczny udział we wspólnym świętowaniu.

Pragnę wyrazić słowa uznania i wdzięczności wszystkim, którzy postanowili uczestniczyć w naszym święcie. Dziękuję kapłanom, mieszkańcom miasta i powiatu, panu posłowi, a na jego ręce Marszałkowi Sejmu Rzeczypospolitej Polskiej Markowi Kuchcińskiemu za skierowane do nas słowa, pani senator, pani marszałek, kolegom samorządowcom, państwu radnym z przewodniczącymi Rady Powiatu i Miasta na czele, delegacjom, zaproszonym gościom, pocztom sztandarowym, oddziałom reprezentacyjnym, orkiestrze, chórowi, dzieciom i młodzieży. Wszystkim obecnym życzę miłego i radosnego świętowania. Niech się święci 3 maja! – powiedział na zakończenie.

Jasielski Dom Kultury zorganizował koncert pieśni patriotycznych pod tytułem „Kocham Cię Polsko”.

FOTOGALERIA:

Jaślanie w hołdzie twórcom Konstytucji 3 Maja

Damian Palar
d.palar@terazjaslo.pl

SŁOWA KLUCZOWE